Preview

Биоқауіпсіздік және Биотехнология

Кеңейтілген іздеу
№ 12 (2022)
Шығарылымды жүктеу PDF (Russian)

БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ПЕН БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚОРҒАУ

6-23 1180
Аңдатпа

антиоксиданттар-тотығуды тежейтін және бос радикалдардың тотығу әсерін бейтараптандыруға қабілетті заттар. Диетадан алынған антиоксиданттар қазіргі уақытта денсаулыққа пайдалы әсерлері, соның ішінде әртүрлі аурулардың алдын алудағы рөлі үшін көбірек зерттелуде. Жалпы, өсімдік антиоксиданттарына көп көңіл бөлінеді, өйткені оларды ұзақ уақыт бойы ешқандай жанама әсерлерсіз тұтынуға болады. Жемістер адам диетасының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және денсаулықты сақтауда маңызды рөл атқарады. Бұл адам физиологиясына пайдалы әсер ететін биоактивті компоненттердің болуына байланысты. Бірқатар өсімдіктер пайдалы тамақ өнімдері ретінде танымал болды. Олардың ішінде жемістері қоректік және күшті антиоксиданттық белсенділігі бар құрманы (Diospyros kaki L.) ажыратуға болады. Бұл шолуда құрма түрлері, оның қасиеттері және қолдану әдістері туралы мәліметтер жинақталған.

24-35 777
Аңдатпа

полимеразды тізбекті реакция (ПТР) әдісі әртүрлі мәселелерді шешу үшін кеңінен қолданылады. ПТР бактериялық және вирустық сипаттағы патогендерді анықтау үшін кеңінен қолданылады. Праймерлер ПТР-дің өте маңызды құрамдас бөлігі болып табылады, өйткені күшейту ерекшелігі бірінші кезекте оларға байланысты. Олар ферменттің жұмыс істеуі үшін қажет және спецификалық фрагментіне тән. NCBI веб-сайтындағы халықаралық дерекқордан геномның нуклеотидтік тізбегін немесе вирустың жеке РНҚ фрагменттерін іріктеу нәтижелері бойынша ген банктерінде сақталатын және күн сайын жаңа деректермен толықтырылатын ірі қара малдың лейкоз вирусына арналған көптеген тізбектер анықталды. Қажетті параметрлерді сақтай отырып, праймерлерді жобалау әртүрлі компьютерлік бағдарламалардың көмегімен жүзеге асырылады, олардың негізгілері MUSCLE, UGENE V. 36.0, Primer-BLAST, Oligo Analyzer және басқалары. Содан кейін құрастырылған праймерлер құралмен бірге берілген нұсқауларға сәйкес Expedite 8909 олигонуклеотид синтезаторында синтезделді. Жүргізілген тәжірибелер нәтижесінде біз ірі қара малдың лейкозына ПТР қою үшін env (g51)_1 және env (g51)_2 арнайы синтетикалық олигонуклеотидтерін таңдап, синтездедік.

36-43 966
Аңдатпа

бұл жұмыс COVID-19 коронавирустық инфекциясының SARS-CoV-2 вирусының Омикрон генетикалық нұсқасының өсінділік қасиеттерін зерттеу туралы мәліметтерді ұсынады. Бұл вирус нұсқасының көбеюіне ең ыңғайлы биологиялық жүйелер Vero, MA-104, MARC-145, PK-15 және SPEV жасуша өсінділері болып табылады. Зерттелінген жасуша линияларында SARS-CoV-2 вирусының Omicron генетикалық нұсқасын өсірудің оңтайлы шарттары келесі параметрлер болып шықты: жасушалардың концентрациясы 200 мың/см3, инфекцияны жұқтыру мөлшері – 0,01 TCD50/клетка, вирусты өсіру кезеңі – 2 күн, жасушаның зақымдану аймағы – 75-80%, вирустың биологиялық белсенділігі 4,14±0,31 және 6,66±0,22 lg TCD50/см 3 аралығында.

44-55 1057
Аңдатпа

бұл мақалада статистикалық мәліметтер ағымдағы жылдың 1 шілдесіндегі мәлімет бойынша, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда жылқы басы жалпы 8,5% - ға өсіп, 1 шілдедегі жағдай бойынша 3372,5 мың басты құрады. Алайда, қыс айларында (қаңтар және ақпан) Қазақстанда жылқы саны 1,3% - ға төмендеді. Абсолюттік цифрларда жылқы басы қаңтарда 20,2 мың басқа, ал ақпанда тағы 16,6 мың басқа азайды. Соңғы жылдары елімізде тек құлындар арасында ғана емес, сонымен қатар ересек мал арасында да ауыр сырқаттанушылық байқалады. Жылқы сақауы ауруына эпизоотологиялық мониторинг жүргізу мақсатында ЖТН 08855635 жобасының күнтізбелік жоспарына сәйкес 2020-2022 жылдары еліміздің Алматы облысының аумағында ауру жануарлардан патологиялық материал сынамаларын алу үшін ғылыми экспедициялық сапарлар ұйымдастырылды. Экспедициялық сапарларды мақсатты ұйымдастыру және өткізу нәтижесінде қажетті эпизоотологиялық деректер жиналып, жүргізілетін ветеринариялық-санитариялық іс-шараларға талдау жүргізілді. Осы кезеңді орындау нәтижесінде 112 биоматериал сынамасының жалпы мөлшерінде егу кезінде сақаумен ауырған құлыннан алынған сынамалар жиналды, тек 3 сынамадан микробтың өсіндісі бөліп алынды. Бұл жағдай аурудың атипті жағдайларын тудыратын сақау стрептококктың өсіндісін бөліп алу қиынға соғады. Дегенмен зерттеу нәтижесінде бактериялық изолят Streptococcus equi түрі анықталған.

56-66 764
Аңдатпа

иммунобиологиялық препараттардың биологиялық қауіпсіздігінің негізгі критерийлерінің бірі – олардың стерильділігі. Бұл мақалада тікелей себу мен мембраналық сүзудің екі әдісін бағалау нәтижелері келтірілген. Сондай-ақ, Covid-19-ға қарсы инактивтелген вакцинаның «QazCovid-in®», № 0400721, № 0410721, №0420721 сериялы стерильділігін бақылау нәтижелері ұсынылды. Вакцинаның үш сериясының үлгілірі инкубациядан кейін қоректтік орталарда тікелей себу әдісінде және мембраналық фильтрация әдісінде таза болғаны көрсетілген, сонымен қатар алынған зерттеу деректері Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Фармакопеясына сәйкес болып табылыды. Стерильділікті анықтаудың екі әдісінің сезімталдығын бағалау үшін иммунобиологиялық препараттардың үлгілері эксперименталды түрде St. aureus, C. albicans және C. sporogenes сынақ штаммыдарымен ластандырылған. Нәтижесінде, мембраналық сүзу және тікелей себу әдістері ашытқылар мен анаэробты организмдерді сынақ штаммдарының барлық зерттелетін концентрацияларында (10, 1, 0,1 CFU/мл) анықтаған кезде бірдей сезімталдықты көрсетті. Ал аэробты микроорганизмдерді анықтау үшін мембраналық сүзу әдісі мен тікелей себу әдісінен салыстырғанда анағұрлым сезімтал болып шықты, мұның дәлелі мембраналық сүзу кезіндегі сынақ штаммдарының барлық сынамаларында (барлық концентрацияларында 3/3) және тікелей себу әдісін қою кезінде теріс (1 және 0,1 КОЭ/мл концентрацияларда) нәтижелер болып табылады. Осылайша, осы зерттеудің мақсаты иммунобиологиялық препараттардың стерильділігін анықтау үшін қолданылатын осы екі әдісті бағалау болды: тікелей себу және мембраналық сүзу.

67-73 681
Аңдатпа

мақалада Aspergillus flavus микроскопиялық саңырауқұлақтарын «нақты уақыт режимінде»анықтаумен полимеразды тізбекті реакция әдісімен индикациялау және анықтау үшін сынақ жүйесін сынақтан өткізу бойынша зерттеу нәтижелері келтірілген. Multiple Sequence Alignment Viewer 1.22.1 және ugena 44.0 бағдарламалық жасақтамасын қолдану. A. flavus сынақ жүйесіне арнайы праймерлер кіреді: тікелей праймер (f) 5’-3’ GGGCCCGCAAGAATAC, кері праймер (r) 3’-5’ ACGAGTTGTCACCTTCCCGAGA; флуоресцентті бояу: HEX, зонд - CGGTTCGCTTTGTCATCGT, bhq2 сөндіргіш. Реакция ХАТТАМАСЫ: алдын ала денатурация-95 0C - 5 минут (1 цикл); денатурация - 95 0C - 5 сек, күйдіру - 60 0C-15 сек (50 цикл). Зонд: AGCATAGGCTGATGCTCGTAGGC, флуоресцентті бояу – ROX, сөндіргіш-BHQ-2. Тест жүйесінің сезімталдығы-1000 жасуша. Праймерлердің оңтайлы концентрациясы бір реакцияға әр праймердің 9 рМ-ге тең. Зондтың оңтайлы концентрациясы-0,4 pM. Нәтижелер дихотомиялық кілттерді қолдану A. flavus фитопатогенді саңырауқұлақтарын мүмкіндігінше дәл ажыратуға мүмкіндік бермейтінін көрсетеді. Изоляттарды сәйкестендірудің жаңа тәсілі 15 оқшауланған штаммның A. flavus түріне жататындығын растады, 20 жүгері сынамасынан оқшауланған, тамырдың ыдырауы және солуы ретінде көрінетін және мәдени-морфологиялық қасиеттерін зерттеу негізінде Aspergillus ретінде алғаш рет терілген. Зерттеу тақырыптық жоспарға сәйкес жүргізілді – Ресей Федерациясы Ауыл шаруашылығы министрлігінің тапсырмасы, ғылыми-зерттеу институтының тіркеу нөмірі 122030200367-8.



ISSN 2707-7241 (Print)
ISSN 2957-5702 (Online)