ІҚМ НОДУЛЯРЛЫҚ ДЕРМАТИТІНЕ ҚАРСЫ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ПРОФИЛАКТИКА ҮШІН ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ЕШКІ ШЕШЕГІ ВИРУСЫ «G20-LKV» ВАКЦИНАЛЫҚ ШТАММЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН РЕАКТОГЕНДІЛІГІН БАҒАЛАУ

Мақалада ірі қара малдың нодулярлық дерматитіне қарсы «G20-LKV» штаммынан алынған ешкі шешегі вирусының гетерологиялық вакцинасының қауіпсіздігі мен реактогенділігін зерттеу нәтижелері келтірілген. Вакцинаның қауіпсіздігі мен реактогенділігі ІҚМ мен зертханалық жануарларға (ақ тышқандар мен қояндар) тексерілді. Зерттеу нәтижелері ірі қара мал вакцинасын тері астына енгізу, қояндарға бұлшықет ішіне және ақ тышқандарға ішек ішіне енгізу сыналатын жануарлардың денесінде реактогенділік пен жағымсыз құбылыстарды тудырмайтынын көрсетті. Алынған нәтижелерді талдау негізінде ешкі шешегіне қарсы гетерологиялық вакцина ірі қара мал, қоян мен ақ тышқандар үшін зиянсыз және ареактогенді екендігі анықталды.

1. Лихачев Н.В. Оспа овец и коз // В кн.: Болезни овец под ред. Терентьева Ф.А. Сельхоз. Изд. М.1963. – С. 93-105.

2. Оспа овец и коз. Лабораторная диагностика вирусных болезней животных // М.: Колос. 1972.

3. Мищенко А.В. Нодулярный дерматит крупного рогатого скота // Ветеринария. – 2016. – №4 – С. 3-6

4. Coetzer J.A.W. Poxviridae Infectious diseases of livestock // Oxford University Press, Cape Town, South Africa. – 1994. – Vol. 1. – P. 601–603.

5. Шумилова И.Н. Биологические свойства штамма «ВНД КРС/Дагестан/2015» вируса заразного узелкового дерматита крупного рогатого скота: дис. канд. Вет. наук: 06.02.02. – Владимир, 2018. – С. 14-15.

6. Титова Е.Г. Условия стабилизации вирусов оспы овец и оспы коз// Труды ВГНКИ вет. преп. – 1978. – Т.26. – С. 153-154.

7. www.OIE.int., 15.01.16.

8. Ванновский Т.Я. Изучение оспы коз в условиях Средней Азии и разработка специфических средств борьбы с данным заболеванием // Гос. Изд. сельхоз лит. М. 1955.

9. http://www.zakon.kz/4824450-na-borbu-s-noduljarnym-dermatitom-na.html

10. OIE Office International des Epizooties. Follow-up report No.: 1 / Report reference: OIE Ref: 18687. – 2015.

11. Мищенко А.В., Мищенко В.А., Кононов А.В. и др. Проблема нодулярного дерматита крупного рогатого скота // Ветеринария Кубани, 2015. – С. 3-6.

12. Disease information. №51. 31.12.2000 (бюлл. МЭБ)

13. Kitching R.P., McGrane J., Taylor W. Capripox in the Yemen Arab Republic and the Sultanate of Oman // Trop. Anim. Hlth. Prod. 1986. 18. – P. 115-122.

14. OIE Terrestrial Manual. Lumpy Skin Disease. – 2012. – P. 762-776.

15. Ramyar H. Immunisation anticlaveleuse. Methode actuelle de production du vaccin claveleux a lInstitut dEtat des serums et vaccin Razi, Iran // Arch. Inst. Razi. 1972. 24. – P. 37-48.

16. Ben-Gera J., Klement E., Khinich E. et al. Comparison of the efficacy of Neethling lumpy skin disease virus and х10RM65 sheep-pox live attenuated vaccines for the prevention of lumpy skin disease – The results of a randomized controlled field study // Vaccine, 2015. – С. 4837-4842.

17. Orynbayev M.B., Nissanova R.K., Khairullin B.M., Issimov A., Zakarya K., Sultankulova K.T., Kutumbetov L.B., Tulendibayev A.B., Myrzakhmetova B.Sh., Burashev E.D., Nurabayev S.S., Chervyakova O.V., Nakhanov A.K., Kock R.A. Lumpy skin disease in Kazakhstan // Tropical Animal Health and Production, 2021. – Vol.53. – P. 166.

18. Gari G., Abie G., Gizaw D. et al. Evaluation of the safety, immunogenicity and efficacy of three capripoxvirus vaccine strains against lumpy skin disease virus // Vaccine, 2015. – Vol. 33. – Р. 3256-3261.

19. Лихачев Н.В. Аттенуированный штамм вируса оспы овец // Тез. докл. научн. конф. / ВГНКИ. – M., 1974. – C. 1-2.

20. Абдураимов Е.О., Мамадалиев С.М., Мамбеталиев М.А., Булатов Е.А. Изучение иммунобиологических свойств штамма «G20- LKV» вируса оспы коз // В кн.: «Карантинные и зоонозные инфекции в Казахстане». Сб. трудов посвящ. 10-летию суверенитета Республики Казахстан и 50-летию Талдыкорганской противочумной станции. Выпуск 4. Алматы, 2001. – С. 296-297.