ИТ АУРУЫ ВИРУСЫН ДИАГНОСТИКАЛАУ ҮШІН SYBR GREEN I ФЛУОРЕСЦЕНТТІ БОЯҒЫШТЫ ҚОЛДАНАТЫН НАҚТЫ УАҚЫТТАҒЫ ПОЛИМЕРАЗДЫ ТІЗБЕКТІ РЕАКЦИЯ

Нақты уақыттағы полимеразды тізбекті реакцияны (ПТР-РВ) қолдана отырып, жыртқыш оба диагнозы қойылды. ПТР-РВ жүргізу үшін sybr green I флуоресцентті бояғыш қолданылды, Бішкек қаласының маңында 106 ит ПТР-РВ көмегімен тексерілді. 106 иттің 10-ы сау және бақылау ретінде пайдаланылды. 96 иттен клиникалық үлгілер алынды, 87-ден етқоректілер обасының қоздырғышы анықталды және 9-ы теріс нәтиже берді. ПТР әдісі соңғы жылдары ауылшаруашылық және үй жануарларының жұқпалы ауруларын диагностикалау үшін ветеринарлық тәжірибеде және елдің ғылыми орталықтарында сәтті қолданылды. Ветеринарлық тәжірибеде және ғылымда жұқпалы ауруларды анықтауда ПТР қоздырғыш генінің болуын анықтауға мүмкіндік беретін стандартты процедура болып табылады. Жыртқыш оба кезінде ПТР әдісін қолдану қажетті процедура болып саналады, өйткені басқа әдістер аз сезімтал және аз тиімді. ПТР-РВ қолдану диагностиканы жеңілдетеді және классикалық нұсқадағы ПТР-ге қарағанда талдау уақытын үнемдейді. Сондықтан бүгінгі таңда біздің елімізде практикалық ветеринарлық диагностикаға ПТР-РВ енгізу өзекті болып саналады.

1. Сюрин В.Н., Самуйленко А.Я., Соловьев Б.В., Фомин Н.В. Вирусные болезни животных // – Москва: ВНИТИВП, 2001. – 928 с.

2. Murphy F.A. Veterinary Virology. / E.P.J Gibbs, M.C. Horzinek, M.J. Studdert, San Diego, Calif: Academic Press, 1999.

3. Diallo A. Morbillivirus group: genome organization and proteins // Veterinary Microbiology. – 1990. – Vol. 23. – P. 155-163.

4. Appel M., Sheffy B.E., Percy D.H., Gaskin J.M. Canine distemper virus in domesticated cats and pigs // American Journal of Veterinary Research, – 1974. – Vol. 35. – P. 803-806.

5. Deem S.L., Spelman L.H., Yates R.A., Montali R.J. Canine distemper in terrestrial carnivores: a review // Journal of Zoo and Wildlife Medicie. – 2000. – Vol. 31(4). – P. 441-451.

6. Thulin J.D., Granstrom D.E., Gelberg H.B., Morton D.G., French R.A., Giles R.C. Concurrent protozoal encephalitis and canine distemper virus infection in a raccoon (Procyon lotor) // Vet. Rec. – 1992. – Vol. 130(8). – P.162-164. doi: 10.1136/vr.130.8.162. PMID: 1566543.

7. Реутская Д.И. Парвовирусный энтерит собак: Эпизоотология, иммунология, профилактика и меры борьбы : дис. кандидата ветеринарных наук – Барнаул, 2003.

8. Михалишин В.В., Рыбаков С.С., Домский И.А., Борисов А.В., Метлин А.Е., Чепуркин А.В., Егоров А.А., Рябоконь А.А. Испытание иммуногенности и безвредности вирусвакцины против бешенства орального применения // Нейроинфекции: бешенство, губкообразная энцефалопатия КРС, Крейтцфельда-Якоба и другие прионные болезни, листериоз, болезнь Ауески, болезнь Тешена : Мат. межд. науч. практ. конф. – Покров, 2001. – С. 33-36.

9. Gröne A., Groeters S., Koutinas A., Saridomichelakis M., Baumgärtner W. Non-cytocidal infection of keratinocytes by canine distemper virus in the so-called hard pad disease of canine distemper // Vet Microbiol. – 2003. – Vol. 96(2). – P.157-63. doi: 10.1016/s0378-1135(03)00214-1. PMID: 14519333.

10. Бикбулатова С. М., Чемерис Д. А., Никоноров Ю. М., Машков О. И., Гарафутдинов Р. Р., Чемерис А. В., Вахитов В. А. Способы детекции результатов полимеразной цепной реакции в режиме реального времени // Вестник Башкирск. ун-та. – 2012. - №1. – С. 59-60.