АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЫЛҚЫЛАРДЫҢ САҚАУ ЭПИЗООТИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ЗЕРТТЕУ

бұл мақалада статистикалық мәліметтер ағымдағы жылдың 1 шілдесіндегі мәлімет бойынша, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда жылқы басы жалпы 8,5% - ға өсіп, 1 шілдедегі жағдай бойынша 3372,5 мың басты құрады. Алайда, қыс айларында (қаңтар және ақпан) Қазақстанда жылқы саны 1,3% - ға төмендеді. Абсолюттік цифрларда жылқы басы қаңтарда 20,2 мың басқа, ал ақпанда тағы 16,6 мың басқа азайды. Соңғы жылдары елімізде тек құлындар арасында ғана емес, сонымен қатар ересек мал арасында да ауыр сырқаттанушылық байқалады. Жылқы сақауы ауруына эпизоотологиялық мониторинг жүргізу мақсатында ЖТН 08855635 жобасының күнтізбелік жоспарына сәйкес 2020-2022 жылдары еліміздің Алматы облысының аумағында ауру жануарлардан патологиялық материал сынамаларын алу үшін ғылыми экспедициялық сапарлар ұйымдастырылды. Экспедициялық сапарларды мақсатты ұйымдастыру және өткізу нәтижесінде қажетті эпизоотологиялық деректер жиналып, жүргізілетін ветеринариялық-санитариялық іс-шараларға талдау жүргізілді. Осы кезеңді орындау нәтижесінде 112 биоматериал сынамасының жалпы мөлшерінде егу кезінде сақаумен ауырған құлыннан алынған сынамалар жиналды, тек 3 сынамадан микробтың өсіндісі бөліп алынды. Бұл жағдай аурудың атипті жағдайларын тудыратын сақау стрептококктың өсіндісін бөліп алу қиынға соғады. Дегенмен зерттеу нәтижесінде бактериялық изолят Streptococcus equi түрі анықталған.

1. Сансызбаев А.Р. Мыт лошадей в Казахстане, (распространение, свойства возбудителя, разработка средств специфической профилактики и лечения). Автореф. Дис. д-ра вет.наук. – М., 1993. – 41 c.

2. Бижанов А.Б. Роль стрептококков группы С в инфекционной патологии лошадей / А.Б. Бижанов, А.Р. Сансызбаев, Ш.О. Токеев // Вестн. Сельхознауки Казахстана. – 1994. – №6. – С. 121-123.

3. Кайыпбай Б.Б. Лечение смешанного течения мыта и пастереллеза лошадей: автореф. … канд. вет. наук. –Алматы, 2003. – 27 с.

4. Lindahl S. Streptococcus equi subsp. equi and Streptococcus equi subsp. Zooepidemicus. Doctoral Thesis. Swedish University of Agricultural Sciences. – U., 2013. – 75 с.

5. Джетыгенов Э.А. Эпизоотологические особенности мыта лошадей в Чуйской области // Вестник КНАУ им. К.И. Скрябина. – № 7. – 2016. – С.48-53.

6. Джетигенов Э.А., Бекташов А., Айтбаев А. Культурально-морфологические свойства изолятов возбудителя мыта лошадей // Вестник кыргызского национального аграрного университета им. К.И. Скрябина. –2016. – №1. – С. 190-194.

7. Неустроев М.П., Эльбядова Е.И., Петрова С.Г. и др. Морфологические и культурально-биохимические свойства возбудителя мыта. Пграрная наука: вызовы и перспективы. Сб. Мат. Региональной научно-практической конференции. Якутск-Чебоксары. – 2018. – С.107-111.

8. Pusterla N., Kass P.H., Mapes S. et al. Surveillance programme for important equine infectious respiratory pathogens in the USA. Vet Rec, 2011. – Vol. 169. –12 p. http://dx.doi.org/10.1136/ vr.d2157

9. Waller A.S. New perspectives for the diagnosis, control, treatment, and prevention of strangles in horses. Vet Clin North Am Equine Pract. –2014. https://doi.org/10.1016/j.cveq.2014.08.007.

10. Newton J.R., Wood J.L.N., DeBrauwere M.N. et al. Detection and treatment of asymptomatic carriers of Streptococcus equi following strangles outbreaks in the UK. Equine Infectious Diseases VIII: Proceedings of the Eighth International Conference, Dubai, March 1998.

11. Newton J.R., Verheyen K., Talbot N.C. et al. Control of strangles outbreaks by isolation of guttural pouch carriers identified using PCR and culture of Streptococcus equi. Equine Vet J. – 2000. – Vol.32. – P. 515-526. https://doi.org/10.2746/042516400777584721

12. Скородумова Д.И. с соавт. «Микробиологическая диагностика бактериальных болезней животных // Справочник. – Москва. – 2005. – 653 с.