ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУМАҒЫНДА ТАРАЛҒАН БРУЦЕЛЛАЛАРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ

Қазақстан Республикасының (ҚР) аумағында кең таралған экономикалық және әлеуметтік маңызды аурулардың бірі жануарлардың жалпы жұқпалы патологиясында басым орын алатын бруцеллез екені белгілі. Бруцеллез – адам үшін аса қауіпті зоонозды жұқпалы аурулардың бірі болып табылады. Қазақстан Республикасында бруцеллез қоздырушысын анықтауда бірнеше жылдар бойы ПТР және бактериологиялық әдісті қолдана отырып жүргізілген салыстырмалы зерттеулердің нәтижесінде бруцеллезге алғашқы балау арқылы мал табындарының эпизоотологиялық жағдайын анықтау үшін жоғарыда аталған әдістер өздерінің беретің ақпаратының төмен болуына байланысты қолдану тиімсіз. ПТР патологиялық материалдан бөлініп алынған бруцеллалардың түрін ажырату және генотиптендіру үшін қолдану ұсынылады.

         Қазақстанның және шекаралас елдердің (Ресей мен Қырғызстан) бруцеллезден сау емес  шаруашылықтарынын алынған биоматериалды диагностикалық зерттеулердің нәтижесінде авторлар бруцеллез өсінділерін бөліп алып, олардың биологиялық және молекулалық-генетикалық қасиеттерін анықтады. Бөліп алынған бруцелла өсінінің түрін анықтау және генотиптендіру үшін зерттеушілер  олардың генотиптік сипаттамаларын дәл анықтауға мүмкіндік беретін тиімді әдіс ретінде MLVA қолдануды ұсынады.

1. Базарбаев М. Бруцеллез животных (эпизоотология, диагностика и профилактика): монография / Базарбаев М., Тен В.Б., Канатбаев С.Г. – Караганда, 2018. – 461 с.

2. Методические указания по лабораторной диагностике бруцеллеза / Ветеринарное законодательство Республики Казахстан. – Астана. – 2005. – 23 с.

3. Шестопалов М. Ю. Практические аспекты использования полимеразной цепной реакции в лабораторной диагностике бруцеллеза: автореф. дис. канд. мед.наук. – Иркутск. – 1999. – 22 с.

4. Daugaliyeva A., Peletto S., Sultanov A., Baramova S., Acutis P.L., Adambaeva A., Tusipkanuly O., Usserbayev B. 2016. Development of a differential PCR assay for detection of Brucella abortus and Brucella melitensis: an analytical approach for monitoring of Brucella spp // In: Foods of Animal Origin. J. Food Qual. Hazards Control 3(2). – Р. 53-59.

5. Shevtsov A., Ramanculov E., Shevtsova E., Kairzhanova A., Tarlykov P., Filipenko M., Dymova M., Abisheva G., Jailbekova A., Kamalova D., Chsherbakov A., Tulegenov S., Akhmetova A., Sytnik I., Karibaev T., Mukanov K. 2015. Genetic diversity of Brucellaabortus and Brucellamelitensis in Kazakhstan using MLVA-16. Infect. Genet.Evol. – P.173-180. doi: 10.1016/j.meegid.2015.07.008.

6. Shevtsova E., Shevtsov A., Mukanov K., Filipenko M., Kamalova D., Sytnik I., Syzdykov M., Kuznetsov A., Zharova M., Karibaev T., Tarlykov P., Ramanculov E. 2016. Epidemiology of Brucellosis and genetic diversity of Brucella abortus in Kazakhstan. PLoS One 11 (12), e0167496. doi: 10.1371/journal.pone.0167496

7. Комитет экспертов ВОЗ по стандартизации биологических препаратов.//36 доклад. Женева, ВОЗ, 1988. – 137 с.

8. Bricker B.J., Halling S.M. Differentiation of Brucella abortus bv. 1, 2, and 4, Brucella melitensis, Brucella ovis, and Brucella suis bv. 1 by PCR (Дифференциация биоваров 1, 2 и 4 Brucella abortus, Brucella melitensis, Brucella ovis, и биовара 1 Brucella suis с помощью ПЦР). J Clin. Microbiol. – 1994. – №32, – Р. 2660-2666. doi: 10.1128/jcm.32.11.2660-2666.1994

9. Godfroid J., Scholz H.C., Barbier T., Nicolas C., Wattiau P., Fretin D., Whatmore A.M., Cloeckaert A., Blasco J.M., Moriyon I., Saegerman C., Muma J.B., Al Dahouk S., Neubauer H., Letesson J.J.// Brucellosis at the animal ecosystem, human interface at the beginning of the 21st century // Prev. Vet. Med. – 2011. – Vol. 102. P. 118-131. doi: 10.4269/ajtmh.2012.12-0327