ТҮЙЕ ШЕШЕГІНЕ ҚАРСЫ БЕЛСЕНДІ ЕМЕС ВАКЦИНАНЫҢ ОҢТАЙЛЫ ИММУНДАУ ДОЗАСЫН АНЫҚТАУ

Жұмыста биологиялық қауіпсіздік проблемалары ғылыми-зерттеу институтының Республикалық ерекше қауіпті қоздырғыштар депозитарийінен алынған KM - 40 штамынан түйе шешегіне қарсы белсенді емес вакцинаның оңтайлы иммундау дозасын анықтау нәтижелері берілген. Зерттеу нәтижелері инактивацияланған түйе шешек вакцинасын бұлшықет ішіне енгізу кезінде түйе шешегінің вирусына қарсы антиденелер түзілетінін көрсетті, олардың титрі препараттың дозасына байланысты. 14 күн бойы вакцинациядан кейін вакцинамен иммунизацияланған түйелердің қан сарысуында 2,0 және 3,0 мл көлемінде антиденелер анықталмады, ал 5,0 мл көлемінде егілген жануарларда бейтараптандыру реакциясында антиденелер титрі 1:2 және 1:4 болды, және тиісінше диффузиялық преципитация реакциясында нәтиже сәйкес келеді. Далалық жағдайда қолдану үшін вакцинаны 5,0 мл көлемінде қолдануды ұсынамыз. Вакцинаны өндіру және бақылау ережелерінде көрсетілген барлық талаптар орындалса, вакцина препаратының бұл дозасы түйе шешек ауруына қарсы қарқынды иммунитеттің қалыптасуын қамтамасыз етеді.

1. Ручкина Г.А., Вахитова Р.З. Верблюдоводство: Уч. пособие для студ. вузов. – К.: ТОО «Костанайполиграфия», 2008. – 142 с. ISBN 9965-851-13-1

2. Килибаев С.С., Нургазиев Р.З., Абсатова Ж.С., Битешова Э.Т., Валиева А.Д., Табынов К.К., Мамбеталиев М. Антигенная активность аттенуированных штаммов вируса оспы верблюдов // Вестник Кыргызского национального аграрного университета им. К.И. Скрябина. — 2015. — №1(33). — С. 23-27.

3. Самарцев А.А., Проксин С.Т. Оспа верблюдов // Тр. КазНИВИ. – Алма-Aтa, 1950. – С. 198-200.

4. Kriz B. A study of camelpox in Somalia. J Comp Pathol. 1982 Jan;92(1):1-8. doi: 10.1016/0021-9975(82)90037-8. PMID: 6279703.

5. Wernery U., Meyer H., Pfeffer M. Camelpox in United Arab Emirates and its prevention // Camel Prac. and Res. – 1997. – Vol. 4 (2). – P. 135-139.

6. Khalafalla, A. I., & Mohamed, M. E. H. (1996). Clinical and epizootiological features of camelpox in Eastern Sudan. Journal of Camel Practice and Research, 3(2), 99-102.

7. Bera B.C., Shanmugasundaram K., Barua S. et al. Zoonotic cases of camelpox infection in India // Vet. Microbiol. – 2011. – Vol. 152(1-2). – P. 29-38 doi: 10.1016/j.vetmic.2011.04.010. Epub 2011 Apr 22. PMID: 21571451.

8. Жугунисов К.Д. Совершенствование средств профилактики и технологии приготовления вакцины против блутанга [[Текст]] : дис. ... канд. биол. наук : 03.01.06 - биотехнология / К.Д. Жугунисов; Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева. – Бишкек : – 2019. – 196 с.

9. Сюрин Б.Н., Фомина Н.В. Вирус оспы верблюдов. // В кн.: Частная ветеринарная вирусология / по ред. Б.Н.Сюрина. – М.: Колос, 1979. – С. 16-18.

10. EL-Harrak M., Isolation of camelpox virus, development of an inactivated vaccine and prophylactic application in Morocco // Int. meeting on camel production and future perspectives. – Al Ain, 1998. – P.736.

11. Hafez SM, al-Sukayran A, dela Cruz D, Mazloum KS, al-Bokmy AM, al-Mukayel A, Amjad AM. Development of a live cell culture camelpox vaccine. Vaccine. 1992;10(8):533-9. doi: 10.1016/0264-410x(92)90353-l. PMID: 1621417.

12. Kaaden O.R., Wernery U., Klopries M. Camel fibroblast cell line DUBCA and its use for diagnosis and prophylaxis of camel diseases // Proc. of the Intl. Conf. of Livestock Production in Hot Climates, Muscat, Oman: A49. – 1995.

13. Wernery U, Zachariah R. Experimental camelpox infection in vaccinated and unvaccinated dromedaries. Zentralbl Veterinarmed B. 1999 Mar;46(2):131-5. doi: 10.1111/j.0931-1793.1999.00250.x. PMID: 10216456.

14. Борисович Ю. Ф.. Оспа верблюдов. в кн.: Малоизвестные заразные болезни животных. (под ред. Орлов Ф.М.) – 2-е изд., перераб. и доп. – Москва: Колос, 1973. – 311 с.

15. Elliot H, Tuppurainen E. Camelpox. Manual of diagnostic tests and vaccines for terrestrial animals, Vol. 2, Chap. 2.9.2. 2008. – P. 177-184.

16. Верблюдоводство в Казахстане. [Электронный ресурс]. – 2023. – URL: https://agroexpert.kz/articles/zhivotnovodstvo/verbludovodstvo (дата обращения 15.09.2023)

17. Сюрин В.Н., Белоусова Р.В., Фомина Н.В./ Ветеринарная вирусология/Колос, Москва /1984

18. Гаффаров Х. З., Иванов А. В., Дуплева Л. Ш., Яруллин А. И., Ефимова М. А., Определение оптимальной иммунизирующей дозы ассоциированной вакцины, сконструированной на основе антигенов аденовируса I-ой и II-ой подгрупп, герпесвируса типа I, вируса парагриппа-3 и вируса вирусной диареи — болезни слизистых оболочек крупного рогатого скота // «Живые и биокосные системы». – 2014. – № 9, –с.1-12

19. Marissa B. Wilck, Michael S. Seaman, Lindsey R. Baden, Stephen R. Walsh, Lauren E. Grandpre, Colleen Devoy, Ayush Giri, Jane A. Kleinjan, Lizanne C. Noble, Kristen E. Stevenson, Haesook T. Kim, Raphael Dolin, Safety and Immunogenicity of Modified Vaccinia Ankara (ACAM3000): Effect of Dose and Route of Administration, The Journal of Infectious Diseases, Volume 201, Issue 9, 1 May 2010, Pages 1361–1370, https://doi.org/10.1086/651561

20. Абитаев Р.Т., Кондибаева Ж.Б., Аманова Ж.Т., и др. Определение оптимальной иммунизирующей дозы гетерологической вакцины вируса оспы коз (Poxviridae: Chordopoxvirinae: Capripoxvirus) против узелкового дерматита // Вопросы вирусологии. - 2022. - Т. 67. - №4. - C. 304-309. doi: 10.36233/0507-4088-116