ESKAPE ПАТОГЕНДЕРІНЕ ҚАРСЫ БАКТЕРИОФАГТАРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Әлемдік денсаулық сақтау үшін ең үлкен қауіптер тізімінде МЛУ штаммдары тудыратын бактериялық инфекциялар. Ең көп төзімділік жағдайлары ESKAPE деп аталатын қоздырғыштардың арасында анықталады (бастапқы әріптерден Enterococcus faecium, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa және Enterobacter spp.). Бұл топтағы бактериялар өмірге қауіп төндіретін ауруханаішілік инфекцияларды тудырады, әсіресе иммунитеті төмен және созылмалы аурулары бар адамдарда. Мақалада фаг терапиясының негіздемелері, клиникалық проблемалар қарастырылып, фаготерапия ESKAPE патогендеріне қарсы тиімді құрал ретінде ұсынылған, олардың кейбір биологиялық қасиеттері сипатталған (жоғары температураның әсері, хлороформның әсеріне төзімділік және рН мәндерінің өзгеруінің бактериофагтардың белсенділігіне әсерін зерттеу). Физикалық фактор ретінде жоғары температураның әсері, ал химиялық ретінде хлороформның әсері зерттелді. Фагтардың температураға төзімділігін зерттеу нәтижесінде 60 °C температурада 30 минут қыздыру олардың белсенділігіне әсер етпейтінін, рН мәні 7.0-ден 7.5-ке дейін белсенді болатынын, 40 минут ішінде хлороформға төзімді екенін анықтадық. Буферлік ерітіндінің сілтілі ортасында зерттелетін бактерияфактардың белсенділігі шамалы төмендеуін атап өткен жөн. Ал қышқыл ортада бактерияфактардың инфекциялық қабілетінің төмендеуіне көбірек әсер ететіні көрсетілді.

1. Laxminarayan R. Antibiotic resistance – the need for global solutionsv [Tekst] / R. Laxminarayan A. Duse, C. Wattal, A.K. Zaidi, H.F Wertheim, N. Sumpradit [et al.] // The Lancet Infectious Diseases. - 2013.-V. 13(12). - P. 1057–1098. [URL: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(13)70318-9].

2. Ayukekbong J A. The threat of antimicrobial resistance in developing countries: causes and control strategies [Tekst] / J.A Ayukekbong, M. Ntemgwa, A.N. Atabe // Antimicrob Resist Infection Control. – 2017. V.15(6):47. [URL: https://doi.org/10.1186/s13756-017-0208-x].

3. Bloom DE, Cadarette D. Infectious Disease Threats in the Twenty-First Century: Strengtheningthe Global Response [Tekst] / D.E Bloom, D. Cadarette // Frontiers in Immunology. – 2019. - V. 10:549. [https://doi.org/10.3389/fimmu.2019.00549].

4. Collignon PJ. World Health Organization Ranking of Antimicrobials According to Their Importance in Human Medicine: A Critical Step for Developing Risk Management Strategies to Control Antimicrobial Resistance from Food Animal Production [Tekst] / P. J, Collignon, J.M., Conly, A Andremont, S.A. McEwen, A. Aidara-Kane [et al.] // Clinical Infection Diseases. – 2016. - V. 63(8): - P.1087–1093. [URL: https://doi.org/10.1093/cid/ciw475].

5. Adeniji F. Global analysis of strategies to tackle antimicrobial resistance [Tekst] / F. Adeniji International Journal Pharmacy Practice. – 2018. - V. 26(1). - P.85–89. [URL: https://doi.org/10.1111/ijpp.12365].

6. Veeraraghavan B. Antimicrobial susceptibility profile & resistance mechanisms of Global Antimicrobial Resistance Surveillance System (GLASS) priority pathogens from India [Tekst] / B. Veeraraghavan, K. Walia // Indian Journal of Medical Research. – 2019. - V. 149(2). - Р.87–96. [URL: https://doi.org/10.4103/ijmr.IJMR_214_18].

7. Arepyeva MA. A mathematical model for predicting the development of bacterial resistance based on the relationship between the level of antimicrobial resistance and the volume of antibiotic consumption [Tekst] / M. A. Arepyeva, A. S Kolbin, S. V. Sidorenko, R. Lawson, AA. Kurylev, Y. E. Balykina [et al.] // Journal of Global Antimicrobial Resistance. – 2017. - V. 8. - Р.148–156. [URL: https://doi.org/10.1016/j.jgar.2016.11.010]

8. Mulani MS. Emerging Strategies to Combat ESKAPE Pathogens in the Era of Antimicrobial Resistance: A Review [Tekst] / M.S. Mulani, E.E Kamble, S.N Kumkar, M.S Tawre, K.R Pardesi // Frontiers in Microbiology. – 2019. - V. 10:539. [URL: https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.00539]

9. Santajit S. Mechanisms of antimicrobial resistance in ESKAPE pathogens [Tekst] / S. Santajit, N. Indrawattana // BioMed Research International. – 2016. - V. (2). - Р. 1–8. [URL: https://doi.org/10.1155/2016/2475067]

10. M100 Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing An informational supplement for global application developed through the Clinical and Laboratory Standards Institute consensus process // 29 th Edition. - 2019.

11. Джиоев, Ю.П. Анализ проблемы «супербактерий» и современные подходы к ее решению [Tekst] / Ю.П. Джиоев, В.И. Злобин, В.П. Саловарова, Л.А. Степаненко, О.Н. Рева, А.Ю. Борисенко, Н.П. Перетолчина, Ю.С. Букин // Известия Вузов. Прикладная химия и биотехнология. - 2019. - Том 9. - N 4.

12. Adeniji F. Global analysis of strategies to tackle antimicrobial resistance [Tekst] / F. Adeniji // International Journal Pharmacy Practice. – 2018. - V. 26 (1). - Р. 85–89. [URL: https://doi.org/10.1111/ijpp.12365].

13. Mulani MS. Emerging Strategies to Combat ESKAPE Pathogens in the Era of Antimicrobial Resistance: A Review [Tekst] / MS. Mulani, EE. Kamble, SN. Kumkar, MS. Tawre, KR. Pardesi // Frontiers in Microbiology. – 2019. - V. 10:539. [https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.00539].

14. Aslam, S. Lessons learned from the first 10 consecutive cases of intravenous bacteriophage therapy to treat multidrug-resistant bacterial infections at a single center in the United States [Tekst] / S. Aslam, E. Lampley, D. Wooten, M. Karris, C. Benson, S. Strathdee [et al.] // Open Forum Infect. Dis. - 2020. V. 7: ofaa 389. [URL: doi: 10.1093/ofid/ofaa389]